Johannes
of Joh. de
Heer (Rotterdam, 1866 - 1961) is een belangrijke figuur geweest in de geschiedenis van de
Nederlandse muziek. Zijn christelijke liederen werden in
verenigings-samenkomsten en in het huisgezin gespeeld bij het harmonium. Ik heb
veel getwijfeld in mijn geloof, maar Johannes de Heer heb ik nooit verloochend.
Ik heb over zijn leven en de betekenis voor Nederland een korte impressie
geschreven,Het
Evangelie van Johannes de Heer.
Daarin wordt melding gemaakt van een opname uit 1899 van Ira Sankey, een
Amerikaanse evangelist uit de 19e eeuw:
God
be with you.
Recentelijk vond ik zelfs een opname van hem uit 1898:
The
Ninety & Nine
De Heer zelf is online te
beluisteren met de volgende song:
'k
Moet de Heiland met mij
hebben
Een aantal van zijn songs heb
ik op CD (met Dank aan de Fanclub van Johannes de Heer) en een achttal nummers
op 78 toerenplaten uit de 30-er jaren. Deze zijn gesampled tot een CD die onder
beheer van het Magisch Instituut in een oplage van 5 exemplaren is uitgegeven. Wie interesse heeft kan contact
met mij opnemen. Ook op Youtube is een aantal
songs van hem te vinden:
In 2005 was het 100 jaar
geleden dat zijn Liedbundel verscheen. Op Texel was het jaar daarvoor de 'Fanclub van
Johannes de Heer' opgericht. Zijnde erelid heb ik de muzikale en historische
context van zijn werk bestudeerd. Als zodanig was ik zomaar de nationale
deskundige van De Heer, en vermoedelijk ook de internationale. Ik had een
paginabreed interview in 'De Verdieping' van dagblad Trouw. 'De Blues van de Kleine
Luyden'
heb ik die muziek toen genoemd. Daarover ben ik daarna door Kees Schuurman (zelf
kerkorganist) van de Ikon
radio geïnterviewd bij mij thuis. Dat is uitgezonden in twee afleveringen op 11
en 18 september 2005 in het programma 'Geestelijke Noot'.
Op 27 augustus 2006 zijn die nog een keer uitgezonden in 'Musica Religiosa'.
Tot 1 januari 2016 zijn de uitzendingen online te beluisteren geweest. Toen
heeft de regering in haar wijsheid besloten de Ikon op te heffen en het digitale
archief is gewist van het Internet. Het Web is een vluchtig medium. Van de ene
op de andere dag kunnen verwijzingen een dode link zijn en verdwijnen uit de
bereikbare werkelijkheid. Dit besef van aardse vergankelijkheid werd bij De Heer
steevast gecompenseerd door de hallucinerende beelden van een gedroomde wereld,
net als in de plantagesongs, de blues en de reggae.
"Door mijn vrienden werd ik verlaten en de wereld
wierp mij uit
Maar mijn Beste Vriend is bij mij als de paarlen poort ontsluit."
Wat
bij Johannes ontbreekt is ritme. Het kan zijn dat hij dat voelde als een werelds
of onwaardig element van de muziek. Dat is een keuze. Mijn
persoonlijke keuze is een andere. Instrumenten als gitaar en mandoline, zelfs
accordeon, houden van staccato. Van daaruit ben ik die liedjes gaan spelen. Die interpretaties heb ik in 2006 tot een
kleine CD gebundeld. Het is als Gods Genade:
hakkelend en hikkend, maar toch vertroostend voor de ziel. Dat geldt misschien
alleen voor mij. Als De Heer tegenwoordig nog wordt gezongen of gespeeld is dat
vrijwel altijd in de lengte door koren en/of orgels. Dan haak ik al vrij gauw
af.
Als ik maar weet
Lied van de Amerikaanse evangelist
I.D. Sankey.
Uitgevoerd op de trekzak, een beetje onbeholpen.
Nader
mijn God bij U
Edison kwartet op de fonograaf, gaat over in mijn muziek
op diverse instrumenten, twijfelende stijl.
'k
gaf mij alles op voor Jezus
Trekzak, gitaar en
zang en een beetje basgitaar. Iets ritmischer dan Johannes de Heer het
voor de geest had.
Ik zie een poort wijd open staan
Lied van S.J. Vail (1818 - 1884). Zang, harmonium en mandoline. Dit nummer was het eerste dat ik op een Edison-rol die uit Canada
bestelde via internet. Daarna kocht ik een fonograaf uit de Verenigde
Staten om de rol af te kunnen spelen.
Waarheen
pelgrims
Opgebouwd over een oude
cassette-opname rond de dood van mijn vader. Zang, bas, gitaar en trekzak.
De
heilige stad
Digitaal harmonium
en zang. De robot speelt het orgel precies volgens de noten zoals het
hoort, stijve muziek zoals die in de hemel hoort te klinken.
Het
ruwhouten kruis
Jazz uitvoering, met
Ron, gitaar en viool. Zo werd dit nummer in New Orleans op toeters gespeeld door de
christenen van de fanfare.
Johannes
of Joh. de
Heer (Rotterdam, 1866 - 1961) is een belangrijke figuur geweest in de geschiedenis van de
Nederlandse muziek. Zijn christelijke liederen werden in
verenigings-samenkomsten en in het huisgezin gespeeld bij het harmonium. Ik heb
veel getwijfeld in mijn geloof, maar Johannes de Heer heb ik nooit verloochend.
Ik heb over zijn leven en de betekenis voor Nederland een korte impressie
geschreven, Het
Evangelie van Johannes de Heer.
Daarin wordt melding gemaakt van een opname uit 1899 van Ira Sankey, een
Amerikaanse evangelist uit de 19e eeuw: 
Wat
bij Johannes ontbreekt is ritme. Het kan zijn dat hij dat voelde als een werelds
of onwaardig element van de muziek. Dat is een keuze. Mijn
persoonlijke keuze is een andere. Instrumenten als gitaar en mandoline, zelfs
accordeon, houden van staccato. Van daaruit ben ik die liedjes gaan spelen. Die interpretaties heb ik in 2006 tot een
kleine CD gebundeld. Het is als Gods Genade:
hakkelend en hikkend, maar toch vertroostend voor de ziel. Dat geldt misschien
alleen voor mij. Als De Heer tegenwoordig nog wordt gezongen of gespeeld is dat
vrijwel altijd in de lengte door koren en/of orgels. Dan haak ik al vrij gauw
af.